Γλωσσική καθυστέρηση
Ένα παιδί στην ηλικία των 2.5χρ πρέπει να έχει ένα λεξιλόγιο περίπου 200 λέξεων και να σχηματίζει προτάσεις 2-3 λέξεων. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η γλωσσική του κατανόηση και να είμαστε σίγουροι ότι το παιδί κατανοεί στη μητρική του γλώσσα έννοιες ουσιαστικών, ρημάτων, επιθέτων, επιρρημάτων κλπ αντίστοιχες βέβαια της ηλικίας του
Αν το παιδί σας δεν έχει μιλήσει έως τα 2,5 -3 έτη, καλό θα είναι να κάνει μια λογοθεραπευτική αξιολόγηση, και αν κριθεί απαραίτητο να ξεκινήσει πρόγραμμα λογοθεραπείας
Ένα παιδί με ιατρικό ιστορικό[ βαρηκοΐα, νοητική στέρηση, αυτισμός , εγκεφαλική παράληση] πρέπει να αρχίσει πρώιμη παρέμβαση στην ηλικία των 2 ετών.
Δυσπραξία-Φωνολογική καθυστέρηση
Η Δυσπραξία είναι η δυσκολία στο συντονισμό των απαραίτητων κινήσεων των αρθρωτών για την παραγωγή λόγου. Το παιδί στην ηλικία των 4 χρονών μπορεί να μιλάει πολύ και να έχει αναπτύξει τη γλωσσική μίμηση άλλα η ομιλία του να είναι εντελώς δυσκατανόητη .Το παιδί χρειάζεται άμεσα πρόγραμμα λογοθεραπείας , διότι σε περίπτωση Δυσπραξίας η γενίκευση κάθε φωνήματος σε λέξεις και σε πρόταση είναι δύσκολη και χρονοβόρα.
Στη φωνολογική καθυστέρηση το παιδί έχει αποθηκεύσει στον εγκέφαλο του δύο διαφορετικά φωνήματα σαν ένα
Πχ /nelo/ νερό
/r/=/l/
Η θεραπευτική παρέμβαση αρχίζει ανάλογα με ποιο φώνημα δεν παράγει το παιδί στην ηλικία που βρίσκεται
Πχ το /k/ παρουσιάζεται στην ηλικία των 3 ετών, ενώ το /r/ στα 4-5 έτη.
Επίσης έχει σημασία το είδος αντικατάστασης
Πχ αν το /s/ το παιδί στην ηλικία των 4 το παράγει σαν /θ/,πολλοί γονείς το βρίσκουν χαριτωμένο, αλλά αν μέχρι τα μέσα του νηπιαγωγείου δεν έχει από μόνο του διορθωθεί θα πρέπει το παιδί να βοηθηθεί από τον ειδικό
Αν όμως το /s/παράγεται ως /ς/ δηλαδή πλάγιο σίγμα με ανοιχτό στόμα και πολλές φορές συνοδευόμενο από σάλια τότε το παιδί πρέπει να αρχίσει άμεσα λογοθεραπεία γιατι αυτή η εκφορά του συγκεκριμένου φωνήματος είναι πιο δύσκολη στην θεραπευτική αποκατάσταση
Γενικά, όσο πιο νωρίς αρχίσει το παιδί την θεραπεία για την καθαρότητα της ομιλίας του ,τόσο πιο σύντομο θα είναι το θεραπευτικό πρόγραμμα, γιατί τα λάθος φωνήματα δεν θα έχουν εδραιωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα
Θεωρώ καταλληλότερη την περίοδο που το παιδί είναι στο προνήπιο .Αν παρουσιάζει απλή φωνολογική καθυστέρηση σε 1-2 φωνήματα, θα θεραπευτεί μέσα σε διάστημα μηνών
Αν πάλι παρουσιάζει Δυσπραξία θα έχουμε τον απαραίτητο χρόνο να έχει καθαρίσει η ομιλία του πηγαίνοντας στην πρώτη δημοτικού
Το παιδί όταν πρόκειται να αρχίσει την Α’ δημοτικού ΠΡΕΠΕΙ να έχει καθαρή ομιλία.
Τραυλισμός
Ο τραυλισμός έχει να κάνει με τη ροή της ομιλίας
Στην ηλικία των 3 ετών όταν το παιδί έχει ολοκληρώσει την γλωσσική του ανάπτυξη παρουσιάζεται συχνά ο ‘Φυσιολογικός Τραυλισμός’,’ όπου ξαφνικά το παιδί
Κάνει επαναλήψεις στην αρχική συλλαβή πχ μαμαμα
Τραβάει το αρχικό γράμμα ή μπλοκάρει σε αυτό πχ κκκκαρεκλα
Παίρνει κοφτές αναπνοές και ξεμένει από αναπνοή καθώς μιλάει
Πότε ανησυχούμε?
Όταν αυτό διαρκεί για πάνω από 3 μήνες
Όταν το παιδί κάνει κυρίως μπλοκ ,δεν συνεχίζει τη λέξη και αποσύρεται γλωσσικά
Αν η όλη κατάσταση δημιουργεί άγχος στους γονείς αυτό περνάει στο παιδί και επιδεινώνει τον τραυλισμό του. Σε αυτή τη περίπτωση συστήνεται στους γονείς να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα συμβουλευτικής γιατί ο σωστός χειρισμός του παιδιού είναι πολύ σημαντικός και οδηγεί είτε σε εξάλειψη, είτε σε περεταίρω εδραίωση του τραυλισμού του.
Αν το παιδί εμφανίσει τραυλισμό μετά από ψυχολογικό σοκ ,πρέπει να ξεκινήσει άμεσα θεραπευτικό πρόγραμμα σε συνδυασμό με ψυχολογική παρέμβαση
Αν το παιδί εμφανίσει τραυλισμό στη σχολική ηλικία ,τότε πάλι χρειάζεται άμεσα λογοθεραπευτική παρέμβαση
Σίτιση-Μάσηση
Εάν τα παιδιά μετά την ηλικία των 2 χρ. αρνούνται την σκληρή τροφή πρέπει να προβληματιστούμε.
Τα μωρά πρέπει να περνάνε γρήγορα στην μάσηση σκληρής τροφής γιατί όσο περισσότερο παρατείνεται η σίτιση τους με αλεσμένα τόσο πιο ‘τεμπέλικη΄ γίνεται η γλώσσα τους .
Εάν το παιδί παρουσιάζει άρνηση καλό θα είναι να γίνει μια αξιολόγηση από ειδικευμένο λογοθεραπευτή.
Η άρνηση μπορεί να οφείλεται σε
-Στοματική απτική αμυντικότητα
Το παιδί παρουσιάζει μια υπερευαισθησία στην περιοχή γύρω από τα μάγουλα, στα χείλια και περισσότερο μέσα στο στόμα, με αποτέλεσμα οτιδήποτε σκληρό σε τροφή να τον αηδιάζει και να του φέρνει αναγούλα
Δυσκολία στη μάσηση, στη σύγκλιση των χειλιών και στην κατάποση, λόγω ανωριμότητας ή νευρολογικών παθήσεων
-Συμπεριφορική
Το παιδί απλά ¨βαριέται¨ να μασήσει, είναι δύσκολο στο φαγητό γιατί έτσι τραβάει την προσοχή των γονιών του επειδή του λείπουν πολύ
Και στις τρεις περιπτώσεις με τη σωστή θεραπεία το παιδί περνάει σε κανονικό φαγητό. Στις πιο απλές περιπτώσεις ,το παιδί περνάει σε στερεά τροφή ,μέσα στο πρώτο μήνα
Η παράταση της αλεσμένης τροφής έχει σοβαρές επιπτώσεις στην καθαρή ομιλία και στην γενική ωρίμανση και αυτοπεποίθηση του παιδιού.
Στοματοπρωσική Μυολειτουργική Θεραπεία
(Orofacial myofactional therapy)
Η μυολειτουργική θεραπεία βοηθάει στη σωστή μάσηση,κατάποση και αναπνοή
Συγκεκριμένα εφαρμόζεται:
- Όταν το άτομο μασάει μονόπλευρα
Αυτό δημιουργεί ασυμμετρία στο πρόσωπο και επιβάρυνση στην κροταφογναθική άρθρωση
- Όταν κατά τη μάσηση η γλώσσα είναι εμπρόσθια (tongue thrust)
Αυτό συμβαίνει είτε επειδή το άτομο κάνει πιπίλα,είτε αναπνέει από το στόμα,είτε ασκεί πίεση στα δόντια κατά τη λάθος κατάποση ,ή έχει αρθρωτικά θέματα
- Όταν το άτομο παρουσιάζει κροταφογναθική δυσλειτουργία (TMD)
Επιβάρυνση στην κροταφογναθική άρθρωση μπορεί να δημιουργήσουν,οι κακές συνήθειες,όπως ονυχοφαγία,μάσηση τροφής πολύ έντονα και με πίεση στη στοματική κοιλότητα ,άγχος και στρες ,βρουξισμός (τρίξιμο δοντιών),στη διάρκεια κυρίως του ύπνου
Όλα αυτά δημιουργούν πόνο στον αυχένα και ημικρανίες ,πόνο όταν ανοιγοκλείνει το στόμα και όταν μασάει
- Όταν το άτομο αναπνέει από το στόμα.
Το άτομο που αναπνέει από το στόμα ,έχει μερικά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά
‘’ ανοιχτά-ξεχειλωμένα χείλη , φαρδιά γλώσσα που φαίνεται να ακουμπάει στα μπροστά δόντια, εμπρόσθια στάση κεφαλής,μακρύ πρόσωπο,χαλαρά μάγουλα, μάσηση τροφής με ανοιχτά χείλη, ροχαλητό ,ακόμα και άπνοια’
Αν αποκλειστεί το ενδεχόμενο το άτομο να πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα ,βρογχίτιδα ,υπερτροφία σε αμυγδαλές-κρεατάκια , ή άλλους ιατρικούς παράγοντες,τότε η εκμάθηση της σωστής αναπνοής θα έχει τρομερή βελτίωση στην καθημερινότητα του ατόμου
- Ροχαλητό/ αποφρακτική άπνοια ύπνου
Λόγο της συνεχής δόνησης,οι μύες του στόματος και του λαιμού,γίνονται μεγαλύτεροι και χαλαροί , με αποτέλεσμα να ‘κλείνουν ‘ τον αεραγωγό που στις συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι η αναπνοή από το στόμα
Με αυτό τον τρόπο το άτομο ξυπνάει ,κουρασμένο,με πονοκέφαλο,ξηροστομία, υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας,ελλειπή συγκέντρωση .
Ειδικά τα μικρά παιδιά που είναι δύσκολα στον ύπνο ,και πολύ γκρινιάρικα στη διάρκεια της ημέρας ,καλό θα ήταν να κάνουν μία μελέτη ύπνου σε ειδικό ιατρείο
Πολλές φορές ο χαλινός της γλώσσας, δημιουργεί το πρόβλημα .
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ,ο Μυολειτουργικός θεραπευτής σε συνεργασία πάντα με τους σχετικούς γιατρούς. όπως ΩΡΛ,, ιατρεία ύπνου,ορθοδοντικούς,κλπ, θα εφαρμόσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα με ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του στόματος και λαιμού
- Θεραπευτικό πρόγραμμα εξάλειψης κακών συνηθειών όπως πιπίλα -δάχτυλο
